I-Trả bài kiểm tra văn ôn luyện các kiểu câu: Nghi vấn, cầu khiến, cảm thán, trần thuật, phủ định

Câu 1: Hãy xác định kiểu câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán, trần thuật trong số các câu sau (không xét câu đặt trong ngoặc vuông):

Gợi ý làm bài:

a) U nó không được thế!(Ngô Tất Tố): đây là câu cầu khiến

b) Người ta đánh mình không sao, mình đánh người ta thì mình phải tù, phải tội.(Ngô Tất Tố): đây là câu trần thuật

c) Chị Cốc béo xù đứng trước cửa nhà ta ấy hả?(Tô Hoài): đây là câu nghi vấn

d) Này, em không để chúng nó yên được à?(Tạ Duy Anh): đây là câu nghi vấn

e) Các em đừng khóc.(Thanh Tịnh): đây là câu cầu khiến

g) Ha ha! [Một lưỡi gươm!](Sự tích Hồ Gươm): đây là câu cảm thán

h) Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới

Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông. (Tế Hanh): đây là câu trần thuật

II- Hành động nói

Câu 1: Năm câu cho sau đây thể hiện các hành động nói: phủ định, khẳng định, khuyên, đe dọa, bộc lộ cảm xúc. Hãy xác định kiểu hành động nói thể hiện ở từng câu (không xét câu đặt trong ngoặc vuông).

Gợi ý làm bài:

a) Đẹp vô cùng, Tổ quốc ta ơi! (Tố Hữu)

– Thể hiện hành động nói để bộc lộ cảm xúc

b) Nhà cháu đã túng lại phải đóng cả suất sưu của chú nó nữa, nên mới lôi thôi như thế.] Chứ cháu có dám bỏ bễ tiền sưu của nhà nước đâu?:

– Câu này thể hiện hành động nói mang ý phủ định

c) Các em phải gắng học để thầy mẹ được vui lòng và để thầy dạy các em được sung sướng:

– Câu này thể hiện hành động nói mang ý lời khuyên

d) Nếu không có tiền nộp sưu cho ông bây giờ, thì ông sẽ dỡ cả nhà mày đi, chửi mắng thôi à!:

– Câu này thể hiện hành động nói mang ý đe dọa

e) Xem khắp đất Việt ta, chỉ nơi này là thắng địa:

– Câu này thể hiện hành động nói mang ý khẳng định

Câu 2: Dựa vào hành động nói đã được xác định ở bài tập 1, viết lại các câu (b), (d) dưới một hình thức khác.

Gợi ý làm bài:

  • Viết lại câu b: Cháu làm sao dám bỏ bê tiền sưu của nhà nước!
  • Viết lại câu d: Không có tiền nộp sưu bây giờ, ông mày đâu chỉ có chửi mắng, mà còn dỡ cả nhà mày đi ấy.

III-Lựa chọn trật tự từ trong câu(Trả bài kiểm tra văn ôn tập)

Câu 1: Hãy viết lại câu sau đây bằng cách chuyển từ in đậm vào những vị trí có thể được (có thể thêm từ một cách vào chỗ thật cần thiết).

Gợi ý làm bài:

– Chị Dậu rón rén bưng một bát [cháo] lớn đến chỗ chồng nằm.

Các bạn có thể viết lại như sau:

– Chị Dậu bưng một bán lớn rón rén đến chỗ chồng nằm.

Hoặc: Chị Dậu đến chỗ chồng nằm, rón rén bưng một bát cháo lớn.

Câu 2: Hãy viết lại câu sau đây bằng cách đặt cụm từ in đậm vào vị trí khác trong câu này.

Gợi ý làm bài:

– Hoảng quá, anh Dậu vội để bát cháo xuống phản và lăn đùng ra đó, không nói được câu gì.

Các bạn có thể viết lại như sau:

– Vội để bát cháo xuống phản và lăn đùng ra đó, không nói được câu gì, anh Dậu hoảng quá.

Hoặc: Anh Dậu để vội bát cháo xuống phản và lăn đùng ra đó, hoảng quá không nói được câu gì.

Hoặc Anh Dậu hoảng quá, vội để bát cháo xuống phản và lăn đùng ra đó, không nói được câu gì.

Câu 3: Hãy phân tích chỗ khác nhau trong cách diễn đạt ở câu đã cho với câu viết lại ở bài tập 2 trên đây

Gợi ý làm bài:

Qua những cách diễn đạt ở bài tập 2, chúng ta có thể thấy điểm khác nhau giữa câu đã cho và các câu viết lại đó là. Cách diễn của nhà văn nhằm nhấn mạnh và làm nổi bật trạng thái hoảng sợ của nhân vật anh Dậu. Trong khi đó, cách diễn đạt của các bạn lại nhận mạnh vào sự xảy ra cùng lúc, nhanh và gấp của các trạng thái và hành động của anh Dậu.