Soạn bài Tôi đi học trang 5-9 SGK Ngữ văn lớp 8 tập 1
I. Đọc hiểu văn bản – Trang 9 SGK Ngữ văn lớp 8 tập 1
Câu 1 – Trang 9 SGK Ngữ văn lớp 8 tập 1
Những gì đã gợi lên trong lòng nhân vật “tôi” kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên? Đọc toàn bộ truyện ngắn, em thấy những kỉ niệm này được nhà văn diễn tả theo trình tự như thế nào?
Trả lời:
Những điều đã gợi lên trong lòng nhân vật “tôi” kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên: vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều, trên không có những đám mây bàng bạc, mấy em nhỏ rụt rè núp dưới nói mẹ
Đọc toàn bộ câu chuyện, ta thấy, những kỉ niệm này được nhà văn diễn tả theo trình tự không gian và thời gian.
– Thời gian: Một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh
– Không gian: Con đường làng dài và hẹp…
Câu 2 – Trang 9 SGK Ngữ văn lớp 8 tập 1
Tim những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” khi cùng mẹ đi trên đường tới trường, khi nghe gọi tên và phải rời bàn tay mẹ cùng các bạn đi vào lớp, khi ngồi trong lớp đón giờ học đầu tiên?
Trả lời:
Những hình ảnh, chi tiết chứng tỏ tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “tôi” khi :
– Cùng mẹ đi trên đường tới trường:
+ Con đường quen đi lại lắm lần nhưng tự nhiên thấy lạ.
+ Cảnh vật chung quanh đều thay đổi, vì lòng “tôi” có sự thay đổi lớn
+ Nhân vật “tôi” cảm thấy trang trọng và đứng đắn trong chiếc áo vải dù đen dài, cùng mấy quyển vở mới trên tay.
+ Cẩn thận, nâng niu mấy quyển vở, lúng túng muốn thử sức nên xin mẹ được cầm cả bút, thước như các bạn khác.
=> Báo hiệu sự thay đổi trong nhận thức bản thân, cảm thấy mình lớn lên, có ý thức trong việc học hành.
– Khi nghe gọi tên và rời bàn tay mẹ:
+ Cảm giác hồi hộp chờ nghe tên của mình: “Nghe gọi đến tên, tôi tự nhiên giật mình và lúng túng”.
+ Cảm giác chơ vơ, toàn thân run run
+ Tim như ngừng đập khi ông Đốc đọc tên từng người.
+ Càng cảm thấy sợ khi sắp phải rời bàn tay dịu dàng của mẹ, dúi đầu vào lòng mẹ òa khóc nức nở theo các bạn và cảm thấy bước vào thế giới khác, xa lạ.
=> Sự chuyển biến tâm lí của nhân vật từ hồi hộp lo lắng sang hoảng sợ.
Khi ngồi trong lớp đón giờ học đầu tiên:
+ Nhìn hình gì treo trên tường cũng thấy lạ và hay
+ Nhìn bàn ghế, chỗ ngồi tự nhiên lạm nhận là vật riêng của mình.
+ Mấy người bạn tí hon ngồi bên tôi… lòng tôi vẫn không cảm thấy xa lạ chút nào. Sự quyến luyến tự nhiên và bất ngờ quá đến tôi cũng không dám tin có thật.
+ Chăm chỉ nhìn thầy viết và lẩm bẩm đánh vần đọc: “Bài viết tập: Tôi đi học”.
=>Tâm lý nhân vật lại chuyển biến từ sợ hãi, lo lắng sang hứng thú và tò mò về những điều mới lạ, dần dần thích nghi với môi trường mới.
Câu 3 – Trang 9 SGK Ngữ văn lớp 8 tập 1
Em có cảm nhận gì về thái độ, cử chỉ của những người lớn (ông đốc, thầy giáo đón nhận học trò mới, các phụ huynh) đối với các em bé lần đầu đi học?
Trả lời:
Những thái độ, cử chỉ của người lớn:
– Ông đốc có giọng nói ân cần, cặp mắt hiền từ.
– Thầy giáo lớp 5 đón 28 học trò mới với “gương mặt tươi cười” chứng tỏ thầy là người vui tính, giàu lòng yêu thương.
– Người mẹ rất thương yêu con, đã quan tâm, dõi theo từng bước đi của con mình với bao âu yếm, động viên… đặc biệt từ khi con đi trên đường đến lúc tới trường, xếp hàng vào lớp học.
=> Tất cả mọi người đều dành sự quan tâm, động viên tinh thần cho các em vượt qua được những lo lắng sợ hãi, bước vào lớp học với trạng thái tốt nhất.
Câu 4 – Trang 9 SGK Ngữ văn lớp 8 tập 1
Hãy tìm và phân tích các hình ảnh so sánh được nhà văn sử dụng trong truyện ngắn Tôi đi học?
Trả lời:
Những hình ảnh so sánh được nhà văn sử dụng trong truyện ngắn “Tôi đi học” là:
– Ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi.
=> ý thức về sự trưởng thành, tự lập thoáng xuất hiện
– Trước mắt tôi, trường Mĩ Lí trông vừa xinh xắn, vừa oai nghiêm như cái đình làng Hòa Ấp.
=> cảm nhận rõ ràng vẻ đẹp, sự oai nghiêm của ngôi trường
– Họ như những con chim con đứng bên bờ tổ nhìn quãng trời rộng muốn bay, những con ngập ngừng e sợ.
=> sự non nớt, ngỡ ngàng, và cả những khao khát vươn xa của nhân vật
Như vậy, bằng cách sử dụng phép so sánh, tác giả đã khiến câu văn thêm sinh động, giàu sức gợi tả, thể hiện chân thực hơn chuyển biến tâm lý của nhân vật
Câu 5 – Trang 9 SGK Ngữ văn lớp 8 tập 1
Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn này. Sức cuốn hút của tác phẩm, theo em, được tạo nên từ đâu?
Trả lời:
Đặc sắc nghệ thuật của truyện ngắn này là:
– Có sự kết hợp hài hòa giữa tự sự – trữ tình – miêu tả
– Bố cục chặt chẽ, tự nhiên theo dòng hồi tưởng, theo trình tự đan xen giữa hiện tại và quá khứ.
– Ngôn ngữ miêu tả tinh tế, giàu hình ảnh, giàu nhạc điệu và chất thơ.
Theo em, sức hút của tác phẩm được tạo nên từ:
– Tình huống truyện hấp dẫn
– miêu tả chi tiết cảm xúc trong sáng, chân thật của nhân vật
– hình ảnh đẹp đẽ, gần gũi.
II. Luyện tập – Trang 9 SGK Ngữ văn lớp 8 tập 1
Câu 1 – Trang 9 SGK Ngữ văn lớp 8 tập 1
Phát biểu cảm nghĩ của em về dòng cảm xúc của nhân vật “tôi” trong truyện ngắn Tôi đi học.
Trả lời:
Câu chuyện là sự hồi tưởng của nhân vật tôi về ngày đầu tiên bước vào lớp 5. Tác phầm không chỉ diễn tả những kỉ niệm trong sáng của nhân vật Tôi mà còn giúp gợi nhớ lại kỉ niệm tuổi thơ của biết bao thế hệ học sinh.
Bằng biện pháp nghệ thuật tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm, truyện đã diễn tả lại những kí ức tuổi thơ về ngày đầu tiên đi học thật sinh động và đẹp đẽ. Từ những kỉ niệm về thời tiết của đất trời cuối thu tác giả nhớ về những dòng cảm xúc của mình theo trình tự thời gian. Đầu tiên là sự háo hức, cảm thấy lòng mình thay đổi, như đã lớn lên, trang trọng và đứng đắn hơn lúc trên đường theo mẹ đến trường. Là nỗi e sợ, phải đứng nép vào mẹ khi đứng dưới sân trường. Là sự lúng túng, xúc động khi nghe tiếng trống trường vang lên; ngơ ngác khi nghe gọi đến tên mình và cảm thấy mọi thứ như vừa quen vừa lạ khi ngồi trong lớp học. Hay là hình ảnh mọi người vào trong lớp, vừa lạ lẫm mà cũng tràn đầy háo hức, vừa lo lắng nhưng cũng rất thân quen.
Kết thúc câu truyện là hình ảnh: “Một con chim non liệng đến đứng trên bờ cửa sổ, hót mấy tiếng rụt rè rồi vỗ cánh bay cao”. Phải chăng đây là phút sang trang của một tâm hồn trẻ dại, tạm biệt thế giới ấu thơ chỉ biết nô đùa, nghịch ngợm để bước vào một chân trời mới đầy khó khăn nhưng cũng vô cùng mới lạ, tươi sáng.
Những kỉ niệm về ngày đầu tiên đến trường, chắc hẳn sẽ là những kỉ niệm rất đẹp trong kí ức cuộc đời của mỗi người, mãi mãi không bao giờ quên..
Câu 2 – Trang 9 SGK Ngữ văn lớp 8 tập 1
Viết bài văn ngắn ghi lại ấn tượng của em trong buổi đến trường khai giảng lần đầu tiên.
Trả lời:
Buổi đến trường khai giảng lần đầu tiên khi vào lớp 1 có lẽ sẽ là buổi khai giảng em nhớ nhất trong suốt thời học sinh của mình.
Em vẫn còn nhớ rất rõ vào tối hôm trước ngày khai giảng, cả em và bố mẹ đều hồi hộp lo lắng không yên. Bố liên tục nhắc nhở em kiểm tra đồ đạc đã đủ chưa, Mẹ thì lo chuẩn bị quần áo cho buổi khai giảng. Sáng đó cả gia đình em đều dạy rất sớm, cả gia đình ngồi ăn sáng cùng nhau. Bố mẹ lần lượt thay nhau dặn dò, động viên em. Khi em và bố lên xe máy chuẩn bị đến trường, mẹ đứng ở cửa nhìn em bằng ánh mắt trìu mếm, nhìn vào ánh mắt mẹ, em cảm nhận được mẹ đang lo lắng cho mình đến nhường nào. Bước vào cổng trường Em nở một nụ cười thật tươi, bầu trời hôm đó trong vắt, êm dịu như ánh mắt của mẹ khi nhìn em.
Đó là hình ảnh khắc sâu trong tâm trí, mà em sẽ không bao giờ quên. Sau này dù có đi đâu làm gì, em biết chắc một điều Bố mẹ sẽ luôn luôn ở bên, yêu thương, lo lắng, động viên và là chỗ dựa vững chắc cho em.
Tham khảo thêm các Bài soạn Ngữ văn lớp 6, tại đây: