1.Chuẩn bị
Trước khi soạn Phần luyện tập trang 46, các em tìm hiểu trước về các bước tạo lập văn bản
- Người viết có nhu cầu tạo lập ra văn bản khi trình bày ý kiến, nguyện vọng, trao đổi,…
- Để tạo lập một văn bản cần xác định: Viết cho ai?, Viết để làm gì?, Viết về cái gì?, Viết như thế nào?,..
- Sau khi xác định được các yếu tố cần thiết, cần phải sắp xếp ý theo bố cục rõ ràng, đảm bảo liên kết nội dung, mạch lạc văn bản.
- Viết thành văn bản hoàn chỉnh: Người tạo lập văn bản dùng lời văn của mình diễn đạt các ý thành câu, đoạn hoàn chỉnh. Việc viết thành văn cần đạt được các yêu cầu: Đúng chính tả, ngữ pháp, dùng từ chính xác, sát bố cụ, có tính liên kết, mạch lạc, lời văn trong sáng.
2.Luyện tập
Hướng dẫn trả lời các câu hỏi trang 46 sgk ngữ văn 7 tập 1:
Câu 1: Em đã từng tạo lập văn bản trong các tiết Tập làm văn. Hãy trả lời các câu hỏi sau:
a) Khi tạo nên các văn bản ấy, điều mà em muốn nói có thật sự cần thiết không?
b) Em thấy mình đã thực sự quan tâm đến việc viết cho ai chưa (kể chuyện cho ai nghe, miêu tả cho ai thấy, trình bày nguyện vọng với ai)?Việc quan tâm (hay thiếu quan tâm) ấy có ảnh hưởng tới nội dung và hình thức bài viết như thế nào (xưng hô, dùng từ,…)?
c) Em có lập dàn bài khi làm văn không? Từ kinh nghiệm của bản thân, em thấy việc xây dựng bố cục đã ảnh hưởng thế nào đến kết quả của bài làm?
d) sau khi hoàn thành bài văn, em có thường kiểm tra lại hay không? Việc kiểm tra, sửa chữa bài viết có tác dụng như thế nào?
Gợi ý:
- Khi tạo nên bất cứ văn bản nào, điều em muốn nói thật sự cần thiết.
- Trong các văn bản, việc quan tâm, viết cho người khác còn chưa được em chú ý nhiều. Việc quan tâm tới đối tượng, nội dung, mục đích khi tạo lập văn bản ảnh hưởng và chi phối nội dụng, hình thức bài viết.
- Lập dàn ý trước khi tạo lập văn bản rất quan trọng. Nhờ đó các ý sẽ được phân tích rõ ràng, theo trình tự logic hợp lý hơn. Đồng thời các đoạn liên kết chặt chẽ giúp người viết dễ đạt được mục đích giao tiếp.
- Đọc và kiểm tra lại sau khi hoàn thành rất cần thiết giúp tránh việc thiếu ý khi tạo lập văn bản.
Câu 2: Có một bạn khi báo cáo kinh nghiệm học tập trong Hội nghị học tốt của trường đã làm như sau:
a) Bạn chỉ toàn kể lại mình đã học thế nào và đã đạt được thành tích gì trong học tập.
b) Bạn luôn hướng về phía các thầy cô giáo, luôn nói: “Thưa các thầy cô” để mở đầu mỗi đoạn và lúc nào cũng xưng em (hoặc xưng con).
Theo em, như thế có phù hợp không, nên điều chỉnh như thế nào?
Gợi ý:
- Báo cáo kinh nghiệm của bạn đó đã làm không phù hợp. Vì bạn chỉ báo các thành tích học tập, luôn hướng về thầy cô và chưa xác định được đối tượng giao tiếp.
Có thể điều chỉnh như sau:
- Ngoài việc báo cáo thành tích học tập, bạn có thể rút ra những kinh nghiệm của mình để giúp đỡ các bạn khác.
- Cần phải xác định được đối tượng giao tiếp của văn bản này là viết cho học sinh cho nên phải hướng về các bạn học sinh, xưng “tôi” với “bạn” mới hợp lí.
Câu 3: Trong một buổi thảo luận tổ, nhiều bạn đã đồng ý rằng: Muốn tạo lập một văn bản thì phải soạn bố cục dưới dạng một dàn bài. Nhưng các bạn còn chưa rõ:
a) Dàn bài có bắt buộc phải viết thành những câu trọn vẹn không? Những câu đó có cần thiết phải liên kết chặt chẽ với nhau không?
b) Một dàn bài thường chứa đựng nhiều mục lớn nhỏ khác nhau. vậy phải làm thế nào để có thể:
- Phân biệt được mục lớn và mục nhỏ?
- Biết được các mục ấy đã đầy đủ chưa và đã được sắp xếp rành mạch, hợp lý chưa?
Em sẽ trả lời như thế nào cho những thắc mắc trên đây?
Gợi ý:
– Khi lập dàn bài không nhất thiết phải viết thành những câu trọn vẹn, chỉ cần đủ ý, ngắn gọn.
– Muốn phân biệt được các mục lớn, nhỏ cần dùng các kí hiệu như a,b, I, II, …
– Để biết các mục ấy đã sắp xếp đầy đủ, hợp lý chưa ta cần phải xác định được đúng yêu cầu đề bài.
Câu 4: Em hãy thay mặt En-ri-cô viết một bức thư cho bố nói lên nỗi ân hận vì đã trót nói lời thiếu lễ độ với mẹ kính yêu. Để viết buwcs thư đó, em phải thực hiện những việc gì?
Gợi ý:
- Xác định vấn đề cần viết:
+ Đối tượng: bố
+ Nội dung: nói về sự ân hận của mình sau khi đọc thư bố.
+ Mục đích: mong bố tha lỗi cho hành động của mình
+ Viết dưới dạng văn bản, một bức thư.
- Tìm ý và sắp xếp:
+ Cảm xúc sau khi đọc thư bố.
+ Sự ân hận về lỗi lầm của mình
+ Hành động cụ thể để sửa chữa lôi lầm.
- Lập dàn bài.
- Viết thư.
- Đọc và sửa chữa.
Trên đây là toàn bộ tài liệu hướng dẫn soạn văn bài soạn phần luyện tập trang 46 sgk Ngữ Văn 7 tập 1. Hy vọng với cách hướng dẫn trên